xac suat

Xác định tần số xuất hiện các tổ hợp gen khác nhau về nguồn gốc NST

A. Tổng quát

Để giải các bài toán về nguồn gốc NST đối với loài sinh sản hữu tính, bản chất của cặp NST tương đồng: một có nguồn gốc từ bố, một có nguồn gốc từ mẹ.
Trong giảm phân tạo giao tử thì:
– Mỗi NST trong cặp tương đồng phân li về một giao tử nên tạo 2 loại giao tử có nguồn gốc khác nhau ( bố hoặc mẹ ).
– Các cặp NST có sự PLĐL, tổ hợp tự do. Nếu gọi n là số cặp NST của tế bào thì:
* Số giao tử khác nhau về nguồn gốc NST được tạo nên =
.→ Số tổ hợp các loại giao tử qua thụ tinh =
Vì mỗi giao tử chỉ mang n NST từ n cặp tương đồng, có thể nhận mỗi bên từ bố hoặc mẹ ít nhất là 0 NST và nhiều nhất là n NST nên:
* Số giao tử mang a NST của bố (hoặc mẹ) =
→ Xác suất để một giao tử mang a NST từ bố (hoặc mẹ) =
* Số tổ hợp gen có a NST từ ông (bà) nội (giao tử mang a NST của bố) và b NST từ ông (bà) ngoại
(giao tử mang b NST của mẹ) =
→ Xác suất của một tổ hợp gen có mang a NST từ ông (bà) nội và b NST từ ông (bà) ngoại =

B. Ví dụ

Bộ NST lưỡng bội của người 2n = 46.
– Có bao nhiêu trường hợp giao tử có mang 5 NST từ bố?
– Xác suất một giao tử mang 5 NST từ mẹ là bao nhiêu?
– Khả năng một người mang 1 NST của ông nội và 21 NST từ bà ngoại là bao nhiêu?
Giải
* Số trường hợp giao tử có mang 5 NST từ bố: =
* Xác suất một giao tử mang 5 NST từ mẹ:
* Khả năng một người mang 1 NST của ông nội và 21 NST từ bà ngoại:

C. Bài tập áp dụng

Một loại  có bộ NST lưỡng bội 2n = 18. Mỗi cặp NST tương đồng gồm hai NST có cấu trúc khác nhau. Quá trình giảm phân không xảy ra trao đổi đoạn và không đột biến. Hãy tính:

a. Số kiểu giao tử của bố mang 2 trong số NST của ông nội?

b. Số giao tử của mẹ mang tất cả NST có nguồn gốc từ bà ngoại?

c. Tỉ lệ NST của bố mang 3 trong số NST của bà nội?

d. Tỉ lệ giao tử của mẹ không mang NST nào của ông ngoại?

e. Tỉ lệ hợp tử mang một NST của ông nội , hai NST của ông ngoại?

f. Xác suất xuất hiện hợp tử mang tất cả NST của ông nội và tất cả NST của bà ngoại?